معرفی رشته MBA و نکات مهم رشته مدیریت کسب و کار

رشته مدیریت کسب و کار یکی از محبوب‌ترین رشته‌های کارشناسی ارشد در جهان به شمار می‌رود. به‌عنوان یک رشته تحصیلی، رشته MBA به شما دانش لازم برای مدیریت بنیادی را ارائه می‌دهد. تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار چشم‌اندازی جامع از کسب و کار در زمینه‌هایی مانند بازاریابی، امور مالی و حسابداری می‌بخشد و درعین‌حال مهارت‌های حیاتی و رهبری را در شما توسعه می‌دهد. اگر شما هم دارای تفکر تجاری هستید و قصد ادامه تحصیلات خود در رشته مدیریت کسب‌و‌کار را دارید، در ادامه مطلب از همراهان فردا با ما همراه باشید تا به معرفی رشته MBA و نکات رشته MBA بپردازیم.

معرفی رشته مدیریت کسب و کار

اصطلاح MBA کوتاه شده عبارت Master of Business Administration و به معنای کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار است. در سال‌های اخیر رشته مدیریت کسب و کار که در ایران با نام MBA نیز شناخته می‌شود، با استقبال زیادی مواجه شده است. رشته MBA دارای گرایش‌های مختلفی است که دانشجویان در سال دوم تحصیل گرایش موردنظر  خود را انتخاب می‌کنند. دانشجویان در هر رشته تحصیلی که مقطع کارشناسی خود را گذرانده باشند، می‌توانند برای ادامه تحصیل در رشته مدیریت کسب‌و‌کار اقدام نمایند. در معرفی رشته MBA یا مدیریت کسب و کار باید بگوییم که به‌عنوان یکی از پرطرف‌دارترین و پرسودترین رشته‌های تحصیلی در ایران محسوب می‌شود.

 رشته مدیریت کسب‌و‌کار به‌صورت آزاد در برخی از آموزشگاه‌ها تدریس می‌شود؛ لذا علاوه بر امکان تحصیل آکادمیک در رشته MBA، امکان تحصیل در این رشته به‌صورت آزاد نیز وجود دارد. هدف از ایجاد رشته مدیریت کسب و کار، پرورش افراد متخصصی است که در زمینه‌های مدیریتی توانمند باشند و اصول کارآفرینی، رهبری، اداره و هدایت سازمان را بیاموزند. این رشته دارای گرایش‌های مختلفی است. از جمله مهم‌ترین گرایش‌های رشته مدیریت کسب‌و‌کار می‌توان به بازاریابی و فروش، مدیریت مالی، مدیریت تولید و سیستم‌های تولید و پروژه و منابع انسانی اشاره کرد. این گرایش‌ها از جمله پرطرف‌دارترین گرایش‌های رشته مدیریت کسب و کار هستند.  در ادامه به معرفی رشته MBA و گرایش‌های آن می‌پردازیم:

1. گرایش مالی رشته مدیریت کسب و کار

پرتقاضاترین گرایش در بین گرایش‌های مختلف رشته MBA، مدیریت مالی است. این گرایش به مدیریت و سازمان‌دهی اعتبارات مالی یک سازمان یا شرکت می‌پردازد. اصول حسابداری، مدیریت مالی، حجم پول‌های خروجی و رودی به سازمان و… از جمله مسائلی است که در گرایش مدیریت مالی رشته مدیریت کسب و کار به دانشجویان آموزش داده می‌شود. علاقه‌مندان به گرایش مدیریت مالی باید از سطح دانش ریاضی قابل‌قبولی برخوردار باشند و به مسائل عددی و مالی علاقه داشته باشند. فرصت‌های شغلی متعددی برای فارغ‌التحصیلان این رشته در کشور وجود دارد. از جمله دروس تخصصی در این گرایش رشته MBA می‌توان به مدیریت مالی بنگاه‌ها، مؤسسات مالی و سرمایه‌گذاری و… اشاره کرد.

2. گرایش بازاریابی

مارکتینگ یا بازاریابی یکی از گرایش‌های محبوب رشته مدیریت کسب و کار به‌حساب می‌آید. افراد زیادی این گرایش را برای ادامه تحصیلات خود در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب می‌کنند. گرایش بازاریابی در رشته MBA اصول بازاریابی را به دانشجویان آموزش می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند تا بازار را شناسایی و تحلیل کنند.

همچنین به دانشجویان در یادگیری مهارت‌هایی در زمینه رفتار مشتری و مخاطب، ارتباط بازاریابی با مسائل روان‌شناسی و اقتصادی، مسائل آماری و بررسی داده‌ها کمک می‌کند. در سال‌های اخیر با ایجاد فضای رقابتی در بازار ایران، تمایل روزافزونی برای تحصیل در این گرایش ایجاد شده است. تحصیل در گرایش بازاریابی رشته مدیریت کسب‌و‌کار، امکان فعالیت در زمینه برندینگ و طراحی در حیطه‌های تبلیغاتی را برای دانشجویان فراهم می‌کند.

3. معرفی رشته MBA؛ گرایش استراتژی مدیریت

در معرفی رشته MBA، یکی از گرایش‌ها که روش‌ها و استراتژی‌های موردنیاز برای اداره یک شرکت یا سازمان را به دانشجویان می‌آموزد، گرایش استراتژی مدیریت است. دانشجویانی که به تحصیل در این گرایش می‌پردازند، می‌توانند به‌عنوان مشاور و تحلیلگر درون یا برون‌سازمانی در مراکز مختلف مشغول به کار شوند. در این صورت، آن‌ها وظیفه تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های کلی سازمان باتوجه‌به اهداف کلی سازمان و رسیدن به موفقیت را خواهند داشت. همچنین در ادامه برنامه‌ریزی برای اجرا و عملی‌کردن این استراتژی‌ها نیز برعهده این مشاورات است.

4. گرایش منابع انسانی

رفتار سازمانی و منابع انسانی نام کامل این گرایش از رشته مدیریت کسب و کار است. این نام به‌خوبی گستردگی امور این گرایش را نشان می‌دهد. بخش مهمی از هر سازمان را منابع انسانی و افراد مشغول در آن تشکیل می‌دهند. ازاین‌رو، سازماندهی رفتار سازمانی و منابع انسانی یکی از مهم‌ترین نکات برای اداره هر سازمان است.

بررسی مواردی مانند اثربخشی ویژگی‌های انسانی و تعاملات فردی و اجتماعی، موارد مرتبط با استخدام و جذب نیرو در سازمان، بررسی امور مربوط به حقوق و دستمزد و سوابق کاری از جمله مواردی است که بر عهده مدیر منابع انسانی شرکت قرار دارد. این رشته مخصوص افرادی است که علاقه به کارکردن با انسان‌ها دارد و  نیازمند روابط اجتماعی قوی است.

5. رشته مدیریت کسب و کار؛ گرایش عملیات و زنجیره تأمین

یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین گرایش‌های رشته مدیریت کسب و کار و جایگاه‌های سازمانی، گرایش عملیات و زنجیره تأمین است. دانشجویانی که به ادامه تحصیل در این گرایش می‌پردازند، مهارت‌هایی در زمینه تولید محصول، روند تولید، کنترل کیفیت و نظارت بر فرایند تولید شرکت موردنظر خواهند آموخت. در حالت کلی، فعالیت این افراد در زمینه ایجاد فرایندهای راهبردی برای بالابردن کیفیت محصول یا خدمات خروجی سازمان است.

در سال‌های اخیر با وجود رشد روزافزون شرکت‌های تولیدی و ایجاد رقابت در بازار، نیاز به متخصصین زنجیره تأمین بیش‌ازپیش احساس می‌شود. قدرت تحلیل قوی و دید گسترده نسبت به مشکلات و ضعف‌های موجود در جهت بهینه‌سازی کالا و خدمات ارائه شده، از مهم‌ترین خصوصیت‌های لازم برای تحصیل در این گرایش از رشته مدیریت کسب‌و‌کار است.

6. گرایش فناوری

هنگام معرفی رشته MBA و گرایش‌ها به گرایش فناوری می‌رسیم. همان‌طور که از نامش پیداست، این گرایش رشته MBA به مدیریت فناوری و تکنولوژی در شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌پردازد. از جمله وظایف فارغ‌التحصیلان گرایش فناوری مدیریت کسب و کار می‌توان به تصمیم‌گیری دررابطه‌با انواع فناوری‌های موردنیاز شرکت یا سازمان، میزان سرمایه‌گذاری برای آن‌ها و استراتژی‌ها و برنامه‌های موردنیاز برای تحقق اهداف، اشاره کرد. موقعیت‌های شغلی خوبی برای متخصصان این گرایش وجود دارد؛ برای مثال این افراد می‌توانند در زمینه‌هایی مانند تکنولوژی‌های نو، نوآوری و مدیریت محصول، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی و سیاست‌های کلان در سطح فرا بنگاهی اشاره کرد.

7. گرایش سیستم‌های اطلاعاتی در رشته مدیریت کسب‌و‌کار

فناوری اطلاعات یا سیستم‌های اطلاعاتی یکی از گرایش‌های مهم رشته مدیریت کسب و کار است. فارغ‌التحصیلان این گرایش MBA در زمینه مدیریت فناوری اطلاعات و خدماتی که بر پایه سیستم‌های اطلاعاتی ایجاد می‌شوند، مهارت‌های لازم را می‌آموزند. افراد فعال در حوزه فناوری اطلاعات می‌توانند به بیان ایده‌های نوین برای ایجاد تغییرات بنیادی در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ و کوچک بپردازند؛ اگر از علاقه‌مندان به سیستم‌های کامپیوتری و تکنولوژی‌های روز دنیا هستید، پیشنهاد ما به شما تحصیل در گرایش سیستم‌های اطلاعات رشته MBA است.

 از جمله لازمه‌های کار در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری، داشتن دانش عمومی و ابتدایی در حوزه‌های فناوری اطلاعات است. تجارت الکترونیک، هوشمندی کسب و کار، مدیریت ارتباط با مشتریان و دروسی برای آشنایی با شیوه‌های جدید کسب و کار از جمله دروس تخصصی این گرایش هستند.

دروس رشته مدیریت کسب‌و‌کار

در رشته مدیریت کسب و کار پایه‌های اساسی و بنیادین موردنیاز برای مدیریت حرفه‌ای آموزش داده می‌شود. به‌صورت کلی دانشجویان رشته MBA نگاهی جامع به حسابداری، بازاریابی، امور مالی و نرم‌افزارهای لازم برای مدیریت و رهبری سازمان را فرامی‌گیرند. رشته مدیریت در دانشگاه‌ها شامل 48 واحد است که ممکن است سرفصل دروس نسبت به هر دانشگاه کمی متفاوت باشد. به‌طورکلی دروس مشترک در معرفی رشته MBA به شرح زیر هستند:

• رفتار سازمانی
• اقتصاد خرد
• حسابداری
• مدیریت استراتژیک
• مدیریت مالی
• مدیریت بازاریابی
• مدیریت عملیات
• تئوری سازمانی و…

بهترین دانشگاه‌ ها برای تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار

همان‌طور که بیان کردیم، رشته MBA یکی از رشته‌های شناور است و دانشجویان هر مدرک کارشناسی که داشته باشند می‌توانند در این رشته به ادامه تحصیل بپردازند. باتوجه‌به محبوبیت روزافزون رشته مدیریت کسب و کار، دانشگاه‌های زیادی اقدام به پذیرش داوطلبان تحصیل در رشته مدیریت کسب‌و‌کار می‌کنند. این دانشگاه‌ها شامل دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه‌ها غیرانتفاعی، دانشگاه‌های آزاد و پیام‌نور هستند. از جمله بهترین دانشگاه‌ها برای تحصیل در رشته مدیریت کسب‌و‌کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دانشگاه صنعتی شریف
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر
• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه علم و صنعت
• دانشگاه علامه طباطبائی
• دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
• دانشگاه الزهرا
• دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر
• دانشگاه خوارزمی و…

نحوه پذیرش در رشته مدیریت کسب‌و‌کار

بعد از معرفی رشته MBA نوبت به نحوه پذیرش می‌رسد. برای تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار در دانشگاه، باید در کنکور کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار شرکت کنید. رشته MBA در کنکور سراسری ارشد ایران جزو رشته‌های تحصیلی است که افراد می‌توانند صرف‌نظر از رشته دوره کارشناسی خود، در کنکور این رشته شرکت کنند.

کنکور ارشد MBA معمولاً در اردیبهشت‌ماه هرسال تحت‌نظر سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می‌شود. سازمان سنجش بازه مشخصی را برای ثبت‌نام در آزمون کارشناسی ارشد رشته مدیریت کسب‌و‌کار معین می‌کند. سپس با انتشار دفترچه راهنمای ثبت‌نام، به ارائه توضیحات لازم می‌پردازد.

 کنکور رشته مدیریت کسب‌و‌کار شامل 120 سؤال و 230 دقیقه فرصت پاسخگویی است. این کنکور سه درس ریاضی عمومی 1 و 2، استعداد تحصیلی GMAT و زبان است. تعداد سؤالات درس زبان 50، درس ریاضی عمومی 30 و استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت نیز 40 سؤال است. با وجود تعداد کم دروس اختصاصی کنکور رشته مدیریت کسب و کار، این آزمون نسبتاً دشوار است و رقابت سنگینی میان داوطلبان وجود دارد.

آینده شغلی رشته مدیریت کسب‌و‎کار در ایران

رشته MBA باتوجه‌به گرایش‌های متنوع، فرصت‌های شغلی متعددی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم می‌کند. آینده شغلی رشته مدیریت کسب و کار در ایران جای پیشرفت و رشد چشمگیری دارد. برخی از محبوب‌ترین فرصت‌های شغلی رشته مدیریت کسب‌و‌کار عبارت‌اند از:

• کارشناس و مدیر بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ
• مدیر فروش
• مدیر فناوری اطلاعات
• مدیریت مجموعه‌های خدمات پزشکی و بهداشتی
• تحلیلگر کسب و کار
• مدیر بازاریابی
• تحلیلگر کسب و کار آی‌تی
• مشاور مالی
• مدیر خدمات آی‌تی و…

جمع‌بندی

در معرفی رشته  MBAباید بگوییم رشته مدیریت کسب و کار یکی از رشته‌های تحصیلی پرطرف‌دار  است که در سال‌های اخیر در ایران محبوبیت زیادی پیدا کرده است. رشته MBA به تربیت و آموزش مدیران در سطوح و زمینه‌های کاری مختلف می‌پردازد. دانشجویان با اهداف گوناگون به ادامه تحصیل در این رشته می‌پردازند. این رشته نه‌تنها در ایران بلکه در سراسر جهان از بازار کار و آینده شغلی مطلوبی برخوردار است. در این مقاله به بررسی نکات رشته MBA پرداختیم. اگر شما هم علاقه‌مند به تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار  هستید اما نمی‌دانید باید از کجا شروع کنید، با موسسه همراهان فردا همراه شوید و آینده‌ای درخشان برای خود رقم بزنید.