امروزه دانشجویان زیادی کشورهای خارجی را برای تحصیل و کار انتخاب می‌کنند. همان‌طور که می‌دانیم، سیستم آموزشی کشورها باهم متفاوت است. هریک از کشورها روش‌های متفاوتی را برای آموزش و ارزیابی دانش افراد به کار می‌گیرند. معادل سازی مدرک تحصیلی به ایجاد امکان مقایسه مدارک تحصیلی کسب شده در کشورهای مختلف به ما کمک می‌کند. به عبارت ساده‌تر، می‌توان معادل سازی را به مقایسه معلومات فارغ‌التحصیلان ایرانی در خارج از کشور و فارغ‌التحصیلان کشورهای خارجی در ایران تعریف کرد. مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی بسته به شرایط دانشجویان متفاوت است. اگر شما نیز ابهاماتی درمورد معادل سازی مدرک تحصیلی دارید، در ادامه با ما همراه باشید تا هزینه معادل سازی مدارک تحصیلی و هرآنچه لازم است در این مورد بدانید، با شما در میان بگذاریم.
معادل سازی مدرک تحصیلی چیست؟
به‌طورکلی دانش‌آموختگان در سه حالت به معادل سازی مدرک تحصیلی خود نیاز دارند. مورد اول زمانی است که دانشجو به دلایل مختلف قادر به ادامه تحصیل نیست و نمی‌تواند یک مقطع تحصیلی را به اتمام برساند یا از دانشگاه اخراج شده‌است. در این صورت دانشجو می‌تواند مدرک معادل از دانشگاه دریافت کند. مورد دوم، مربوط به دانشجویانی است که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های کشور به پایان رسانده و اکنون قصد ادامه تحصیل یا کار در یکی از کشورهای خارجی را دارند. به‌این‌ترتیب، دانشجو باید مدارک خود را برای ارسال به دانشگاه مقصد یا کارفرمای خود در کشور خارجی معادل سازی نماید. مورد سوم معادل سازی مدرک تحصیلی زمانی است که دانشجویان در یکی از کشورهای خارجی مشغول به تحصیل بوده‌اند و اکنون قصد کار یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های داخل کشور را دارند.
لازم به ذکر است که روند معادل سازی در هر سه صورت در رشته‌های مختلف متفاوت است. امکان معادل سازی مدرک تحصیلی دانشجویان انصرافی و اخراجی در تمام مقاطع و رشته‌های تحصیلی وجود دارد. معادل سازی مدرک دانشجویانی که در دانشگاه‌های ایران تحصیل کرده‌اند و قصد ادامه تحصیل یا کار در خارج از کشور را دارند، تنها به معادل سازی رشته‌های تخصصی و فنی مانند رشته‌های علوم پزشکی (داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی و…) و رشته‌های فنی و مهندسی نیاز دارند. معادل سازی برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خارج که قصد برگشت به کشور و کار یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های داخلی را دارند، برای تمامی رشته‌ها ضروری است.
معادل سازی مدرک تحصیلی دانشجویان اخراجی یا انصرافی
دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی مانند کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، به هر دلیلی اعم از اخراج و یا انصراف از تحصیل، دوره تحصیلی خود را به اتمام نرساندند، با برخورداری از شرایط مربوطه و ثبت درخواست خود می‌توانند جهت معادل سازی مدرک تحصیلی خود اقدام نمایند. این دانشجویان می‌توانند با معادل سازی در همان رشته یا رشته‌های مرتبط به ادامه تحصیل بپردازند.
شرایط معادل سازی مدرک تحصیلی دانشجویان انصرافی و اخراجی
دانشجویانی که از دانشگاه اخراج شده و یا به دلایلی قادر به ادامه تحصیل نبوده‌اند، می‌توانند درصورتی‌که شرایط لازم را داشته باشند، مدرک خود را معادل سازی کنند. این شرایط عبارت‌اند از:
- دروس و سرفصل‌های گذرانده شده توسط دانشجو باید بسته به رشته تحصیلی مورد تأیید وزارت علوم یا وزارت بهداشت قرار بگیرد.
- دانشجو حداقل نمره دروس عمومی 12 و حداقل نمره دروس تخصصی را کسب کرده باشد. حداقل نمره برای معادل سازی مدرک تحصیلی در دانشگاه‌های دولتی در مقطع کارشناسی 12، در مقطع کارشناسی ارشد 14 و در مقطع دکتری 16 است. همچنین حداقل نمره جهت معادل سازی مدارک تحصیلی در سایر دانشگاه‌های کشور در مقطع کارشناسی 14 و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری 16 است.
- امکان معادل سازی دروس کارورزی، کارآموزی، پایان‌نامه و سمینار در دوره ارشد و دکتری برای دانشجویان وجود ندارد.
- امکان معادل سازی دروس مقاطع کاردانی و کارشناسی با مقطع کارشناسی ارشد وجود ندارد؛ اما دروس مقطع کارشناسی قابل معادل سازی با مقاطع کارشناسی و کاردانی هستند.
- دانشجو باید از نظر تعداد واحد حداقل 4 ترم تحصیلی را گذرانده باشد.
- با انجام مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی، ممکن است باتوجه‌به واحدهای معادل سازی شده و مقطع تحصیلی، یک سال از سنوات مجاز تحصیلی کسر شود.
مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی دانشجوی انصرافی یا اخراجی
درصورتی‌که دانشجویان از شرایط فوق بهره‌مند باشند، می‌توانند با مراجعه به دانشگاه محل تحصیل خود درخواست اخذ مدرک معادل را به شورای آموزشی دانشگاه ارائه نمایند. درخواست معادل سازی مدرک توسط شورای آموزشی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت دارابودن شرایط لازم و پذیرش درخواست، مدرک معادل را به دانشجو تحویل خواهند داد. رشته‌ها و مقاطع مختلف در هر دانشگاه دارای آیین‌نامه‌های تحصیلی متفاوتی است و دانشجویان حتماً باید پیش از اقدام برای معادل سازی مدرک تحصیلی، آیین‌نامه رشته تحصیلی خود را معیار قرار دهد.
معدل سازی مدرک دانشجویان متقاضی تحصیل در خارج از کشور
همان‌طور که ذکر کردیم، سیستم آموزشی در کشورهای مختلف، متفاوت است. همچنین شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو و استخدام در برخی از رشته‌های تخصصی مانند رشته‌های فنی و مهندسی و رشته‌های علوم پزشکی، نیز متفاوت است. ازاین‌رو، دانشجویانی که در دانشگاه‌های داخل کشور به تحصیل پرداخته بودند و حال قصد کار و یا ادامه تحصیل در کشورهای خارجی را دارند، نیاز به معادل سازی مدرک تحصیلی خود دارند. شرایط و مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی در کشورهای مختلف متفاوت است. به‌طورکلی، لازم است بدانید معادل مقاطع مختلف تحصیلی در سیستم آموزشی کشور ما به شرح زیر است:
- پیش‌دانشگاهی: diploma
- کاردانی: associates degree
- کارشناسی (لیسانس): undergraduates degree
- کارشناسی ارشد (فوق‌لیسانس): graduates degree
- دکتری: PHD
- دکتری تخصصی: postdoc
نحوه معادل سازی مدرک دانشجویان متقاضی تحصیل در خارج از کشور
معادل سازی مدرک تحصیلی در کشورهای دیگر یکی از مهم‌ترین مراحلی است که متقاضیان مهاجرت تحصیلی باید نسبت به دریافت آن اقدام کنند. این مدرک از ارزش بالایی برخوردار است و به متقاضیان اجازه می‌دهد تا به بسیاری از کشورهای مختلف دنیا مهاجرت کنند. معادل سازی مدرک در صورتی از سوی مراکز تحصیلی و شغلی کشورهای دیگر مورد تأیید است که به‌صورت قانونی تهیه شده باشد. معادل سازی مدارک تحصیلی دانشجویانی که متقاضی کار یا ادامه تحصیل در کشورهای خارجی هستند، دارای شرایطی خاص است. این شرایط که بسته به کشور و دانشگاه موردنظر این دانشجویان متفاوت است، به شرح زیر است:
- معادل سازی مدارک تحصیلی تنها در صورتی انجام می‌شود که متقاضیانی در رشته موردنظر فارغ‌التحصیل شده باشند.
- متقاضیان برای معادل سازی مدرک تحصیلی نیاز به سطح زبان قابل‌قبول و تمکن مالی دارند.
- اولین قدم برای مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی دانشجویان برای ادامه تحصیل یا اشتغال در خارج از کشور، آزادسازی مدرک تحصیلی است. در صورت عدم اطلاع از نحوه آزادسازی مدرک تحصیلی در سامانه سجاد، می‌توانید اطلاعات لازم را در مقاله‌ای با همین عنوان در همین سایت مطالعه کنید.
- دانشجویان باید به‌صورت کامل آیین‌نامه‌های دانشگاه مقصد دررابطه‌با معادل سازی مدارک تحصیلی را بررسی کنند.
- دومین مرحله از مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی، ترجمه مدارک و ریزنمرات است. در این مرحله باید توجه داشته باشید که زبان مورداستفاده در ترجمه مدارک به زبان بومی کشور موردنظر باشد؛ زیرا در صورت عدم رعایت این موضوع، مدارک شما توسط مرکز آموزشی یا شغلی موردنظر شما مورد بررسی قرار نخواهد گرفت.
- در مرحله آخر شما باید مدارک ترجمه شده خود را به دانشگاه یا محل کار موردنظر خود تحویل بدهید و منتظر تأیید آن‌ها بمانید. دانشجویان باید برای معادل سازی مدرک تحصیلی خود به مؤسسات حقوقی مربوطه مراجعه کنند.
معادل سازی مدرک تحصیلی دانشجویان خارج از کشور
دانشجویانی که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های خارج از کشور گذرانده‌اند و قصد ادامه تحصیل یا کار در داخل کشور را دارند، سومین دسته از کسانی هستند که به معادل سازی مدرک تحصیلی خود نیاز دارند. به‌طورکلی شرایط عمومی معادل سازی مدارک تحصیلی دانشجویان فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های خارج از کشور به شرح زیر است:
شرایط معادل سازی مدرک فارغ‌التحصیلان خارج از کشور:
- مدارک تحصیلی دریافتی باید حتماً از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم یا وزارت بهداشت باشد.
- مدارک تحصیلی دانشگاه‌های خارج از کشور که برای شرکت در دوره‌های غیرحضوری صادر شده‌اند، در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد به‌هیچ‌وجه قابل ارزشیابی نخواهند بود.
- مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری که از دانشگاه‌ها و مؤسسات با سطح پایین دریافت شده باشند، بررسی نخواهند شد.
- مدارک تحصیلی که در ارتباط با رشته زبان و ادبیات فارسی هستند، تنها در صورتی قابل معادل سازی خواهند بود که از مؤسسات معتبر خارجی در مقاطع کاردانی، کارشناسی یا کارشناسی ارشد اخذ شده باشند.
- معادل سازی مدرک تحصیلی در وزارت علوم تنها بر اساس مقاطعی خواهد بود که در کشور وجود دارند.
- بررسی و ارزشیابی برای مدارک تحصیلی افرادی که مدرک آن‌ها دارای ارزش استخدامی یا معادل است، امکان‌پذیر نیست. حتی اگر در مؤسسات معتبر ادامه تحصیل داده باشند.
- مدت اقامت فرد در کشور محل تحصیل باید مطابق با قوانین و ضوابط مربوط باشد.
- مدرک تحصیلی اخذ شده در دوره‌های غیرحضوری تنها برای مقطع دکتری قابل معادل سازی است.
شرایط معادل سازی مدرک کاردانی
برای معادل سازی مدارک تحصیلی کاردانی، باید مدرک دیپلم دریافت کرده باشید. همچنین باید حدود 800 ساعد دوره آموزشی گذرانده باشید. همچنین باید یک مقاله ترویجی درمورد رشته خود ارائه دهید.
شرایط معادل سازی مدرک کارشناسی
برای معادل سازی مدارک تحصیلی کارشناسی وزارت علوم، باید مدرک دیپلم و کاردانی را داشته باشید و حدود 1600 ساعت دوره آموزشی را گذرانده باشید. همچنین باید یک مقاله تخصصی ارائه دهید.
شرایط معادل سازی مدرک کارشناسی ارشد و دکتری
جهت معادل سازی مدارک کارشناسی ارشد باید مدرک کارشناسی و یا معادل آن را داشته باشید، همچنین حدود 2200 ساعت دوره آموزشی را گذرانده باشید. البته ارائه مقاله پژوهشی نیز بسیار مهم است.
برای معادل سازی مدرک تحصیلی دکتری وزارت علوم باید مدرک کارشناسی ارشد را داشته باشید و همچنین 2600 ساعت دوره آموزشی را گذرانده باشید. همچنین باید یک پایان‌نامه و کتاب تألیفی نیز ارائه دهید تا بتوانید معادل مدرک خود را دریافت کنید.
مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی در وزارت علوم
تشکیل پرونده برای انجام مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی در سال‌های اخیر به‌صورت اینترنی امکان‌پذیر است و نیازی به مراجعه حضوری نیست. البته ممکن است در موارد محدودی از فرد درخواست شود تا به ادارات مربوطه مراجعه کند. براین‌اساس، اشخاصی که مدرک تحصیلی خود را در یکی از دانشگاه‌های خارج از کشور دریافت کرده و قصد معادل سازی دارند، لازم است برای تشکیل پرونده به وب‌سایت رسمی سازمان امور دانشجویان (سامانه سجاد) مراجعه نمایند.
مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی برای دانشجویانی که مدرک خود را از دانشگاه‌های خارج از کشور اخذ نموده‌اند، در سامانه سجاد به شرح زیر است:
- ابتدا وارد سامانه سجاد به آدرس WWW.portal.saorg.ir شوید.
- صفحه اصلی پورتال سامانه سجاد وارد شده و بر روی منوی خدمات سامانه کلیک کنید.
- سپس با کلیک بر روی قسمت دانش‌آموختگان خارجی کلیک کنید.
- پس از آن بر روی قسمت ارزشیابی مدرک تحصیلی دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارجی کلیک کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
- لازم به ذکر است این ارزشیابی مستلزم پرداخت هزینه است. میزان هزینه معادل سازی مدارک تحصیلی در هر مقطع متفاوت است و متقاضی باید مطابق با مقطع موردنظر مبلغ مربوطه را پرداخت کند.
- توجه داشته باشید که قبل از ثبت‌نام در سامانه و پرداخت هزینه آیین‌نامه‌های مربوطه را مطالعه کنید و شرایط تأیید اعتبار دانشگاه محل تحصیل خود را بررسی کنید. هزینه پرداخت شده قابل عودت نمی‌باشد.
معادل سازی مدرک تحصیلی در وزارت بهداشت
برای معادل سازی مدرک تحصیلی در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی، دانشجویان باید مدرک خود را از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت اخذ نموده باشند. فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت هرساله منتشر می‌شود. نکته بسیار مهم این است که مورد تأیید بودن یا نبودن دانشگاه محل تحصیل در سال ورود شما به دانشگاه بررسی خواهد شد. یعنی اگر دانشگاه محل تحصیل شما در سال 1395 مورد تأیید وزارت بهداشت قرار داشت و شما در همان سال وارد دانشگاه شدید؛ اما اکنون از لیست دانشگاه‌های مورد تأیید حذف شده باشد، مدرک شما قابل‌تأیید است. حالت بالعکس این قضیه نیز وجود دارد.
معادل سازی مدرک تحصیلی پزشکی از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت
مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی پزشکی از دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت عبارتند از:
- اولین مرحله از معادل سازی مدرک تحصیلی از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت، ترجمه مدرک تحصیلی به همراه تمام سوابق تحصیلی به زبان فارسی است. برای این کار باید به یکی از دارالترجمه‌های رسمی مراجعه نمایید.
- دومین مرحله، شرکت در آزمون ملی پزشکی است. این آزمون به طور اختصاصی جهت ارزیابی مدرک تحصیلی دانشجویان فارغ‌التحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور برگزار می‌شود. این آزمون دارای دو مرحله نظری و عملی است.
- پس از قبولی در آزمون نظری وارد آزمون عملی می‌شوید. آزمون نظری شامل یک دوره کارورزی و پشت سر گذاشتن آزمون‌های بالینی خواهد بود.
- پس از کسب نمره قبولی در تمام مراحل فوق، مدرک شما مورد تأیید قرار گرفته و می‌توانید با کسب مجوزهای لازم به کار مشغول شوید.
معادل سازی مدرک تحصیلی پزشکی از دانشگاه‌های بدون تأییدیه وزارت بهداشت
درصورتی‌که مدرک تحصیلی خود را از دانشگاه‌هایی دریافت کرده باشید که مورد تأیید وزارت بهداشت نیستند، دو راه پیش پای شما وجود دارد. در حالت اول می‌توانید با شرکت در آزمون‌های بین‌المللی مورد تأیید وزارت بهداشت شرکت کرده و نمره قبولی را کسب کنید. سپس می‌توانید در آزمون ملی پزشکی شرکت کنید.
در حالت دوم نیاز است به مدت 2 سال در کشوری که دارای دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت است، مجوز کار در زمینه پزشکی را دریافت کنید و در آن اشتغال بیابید.
هزینه معادل سازی مدارک تحصیلی
هزینه مربوط به معادل سازی مدرک تحصیلی در مقاطع مختلف متفاوت است. هزینه این فرایند ممکن است در کشورهای مختلف یا شهرها و ایالات یک کشور متفاوت باشد. به‌صورت کلی و تقریبی هزینه معادل سازی مدارک تحصیلی در اکثر کشورها حدود 200 یورو برآورد می‌شود.
جمع‌بندی
معادل سازی مدرک تحصیلی برای دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند و دانشجویانی که پس از فارغ‌التحصیلی در خارج از کشور برای کار به ایران باز می‌گردند امری ضروری است. اطلاع از روند، شرایط و هزینه معادل سازی مدارک تحصیلی به شما کمک می‌کند تا این مرحله را به‌درستی و بدون استرس پشت سر بگذارید. در این مقاله کوشیدیم اطلاعات لازم در زمینه مراحل معادل سازی مدارک تحصیلی در اختیار شما بگذاریم. امیدواریم مطالب فوق برای شما مفید واقع شده باشد.
