ممکن است شما هم تابه‌حال به این موضوع فکر کرده باشید که آیا تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه وجود دارد یا خیر. بسیاری از دانشجویان مایل هستند به‌صورت همزمان در دو رشته تحصیلی به تحصیل بپردازند. اگرچه امکان تحصیل در دو رشته همزمان در دانشگاه‌های ایران فراهم شده است؛ اما برای این کار شرایط و ضوابط خاصی از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وضع شده است.
بر اساس مصوبات وزارت علوم امکان تحصیل همزمان دو رشته با رعایت برخی نکات و شرایط امکان‌پذیر است. شرایط تحصیل همزمان برای دانشجویان ممتاز، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور متفاوت است و مستلزم رعایت برخی از نکات است. در این مقاله از سری مقالات همراهان فردا به بررسی چگونگی تحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی خواهیم پرداخت.
تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه
ممکن است برخی از دانشجویان باتوجه‌به شرایط خاص خود به فکر تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه باشند. معمولاً سؤالات و ابهامات زیادی دررابطه‌با موضوع تحصیل در دو رشته همزمان وجود دارد. هرساله تعداد زیادی از دانشجویان با شرایط ویژه تصمیم به تحصیل در دو رشته تحصیلی می‌گیرند؛ اما بسیاری از این افراد نمی‌دانند چگونه باید برای این عمل اقدام کنند. در ادامه به بررسی چگونگی تحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی برای دانشجویان ممتاز، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور و… می‌پردازیم.
شرایط تحصیل همزمان دانشجویان ممتاز در دو رشته
بسیاری از دانشجویان ممتاز مانند نفرات برتر در کنکور سراسری، دانشجویان برگزیده المپیادهای علمی، برگزیدگان جشنواره خوارزمی، دانشجویان دارای سوابق تحصیلی خوب و… می‌توانند با رعایت برخی نکات و شرایط به تحصیل همزمان دو رشته بپردازند. دانشجویان ممتازی که در کنکور سراسری رتبه‌های برتر را کسب کرده باشند، می‌توانند با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور به‌صورت همزمان در دو رشته تحصیل کنند. دانشجویانی که موفق به کسب رتبه‌های برتر در المپیادهای علمی شده باشند، می‌توانند با تأییدیه وزارت آموزش‌وپرورش به تحصیل در دو رشته تحصیلی به‌صورت همزمان بپردازند.
دانشجویان دارای رتبه برتر در جشنواره خوارزمی نیز می‌توانند با تأییدیه سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در دو رشته تحصیل کنند. علاوه بر این، دانشجویانی که در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پس از گذراندن حداقل دو نیم‌سال، موفق به کسب معدل بالای 17 شده باشند، با برخورداری از تأییدیه از استاد مشاور یا معاونت آموزشی می‌توانند در دو رشته موردعلاقه خود به‌صورت همزمان به ادامه تحصیل بپردازند.
شرایط و ضوابط تحصیل همزمان دو رشته
شرایط و ضوابط مربوط به تحصیل همزمان دو رشته به شرح زیر است:
- دانشجویان مشمول آیین‌نامه تحصیل در دو رشته همزمان تنها می‌توانند در مقطع کارشناسی تحصیل کنند و رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی دکتری عمومی محسوب می‌شود.
- دانشجویان ممتازی که در دانشگاه‌های روزانه تحصیل می‌کنند از پرداخت شهریه در رشته دوم معاف هستند. درصورتی‌که این دانشجویان در مؤسسات غیرانتفاعی و نوبت دوم تحصیل می‌کنند، باید طبق دستورالعمل دانشگاه موردنظر خود اقدام نماید.
- دانشجویان ممتاز می‌توانند تقاضای تحصیل همزمان در دانشگاه دیگری را داشته باشند؛ اما اولویت پذیرش در رشته‌های موجود در دانشگاه محل تحصیل وی است و با تأیید گروه آموزشی رشته دوم انجام می‌پذیرد.
- مطابق آیین‌نامه مربوط به تحصیل همزمان دو رشته، محدودیتی برای انتخاب رشته دوم برای دانشجویان ممتاز وجود ندارد؛ اما اولویت با رشته‌های گروه علوم‌انسانی، هنر، علوم پایه، رشته‌های مکمل رشته اول است؛ برای مثال اگر دانشجویی در رشته پزشکی مشغول به تحصیل باشد و دارای شرایط لازم برای تحصیل در دو رشته همزمان باشد، می‌تواند در رشته دوم شیمی یا زیست‌شناسی مشغول به تحصیل شود. رشته زبان خارجه به‌عنوان رشته دوم اغلب رشته‌ها قابل‌انتخاب است.
- دانشجویان پس از شروع به تحصیل در رشته دوم، مجاز به انتخاب حداکثر 30 واحد ازمجموع واحدهای هر دو رشته است. دانشجویان باید به گونه‌ای انتخاب رشته کنند که در مدت مجاز به تحصیل رشته اول هر دو رشته را به اتمام برساند. این دانشجویان می‌توانند در صورت برخورداری از شرایط خاص حداکثر تا دو نیم‌سال تحصیلی به طول دوره تحصیل خود اضافه کنند.
- دانشجویان دوره دکتری مجاز به تحصیل همزمان دو رشته نیستند.
شرایط تحصیل دو رشته همزمان در دانشگاه‌های مختلف
ازآنجایی‌که در سال‌های اخیر با افزایش اهمیت تحصیلات عالی تحصیل همزمان در دو رشته متقاضیان زیادی را به خود جلب کرده است، دانشگاه‌های مختلف شرایط متفاوتی را برای علاقه‌مندان فراهم کرده‌اند. در ادامه به بررسی شرایط و ضوابط دانشگاه‌های مختلف برای تحصیل در دو رشته همزمان می‌پردازیم.
1. دانشگاه آزاد
باتوجه‌به افزایش تقاضا برای تحصیل همزمان در دو رشته، دانشگاه آزاد این امکان را برای متقاضیان به وجود آورده است. این دانشگاه با درنظرگرفتن یک سری ضوابط و مقررات امکان تحصیل در دو رشته همزمان را برای دانشجویان فراهم کرده است. شرایط چگونگی تحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی در دانشگاه آزاد به شرح زیر است:
- پذیرفته‌شدگان و دانشجویان مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته) و کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد می‌توانند علاوه بر رشته تحصیلی خود در رشته دیگری تحصیل کنند. این دانشجویان می‌توانند در یک رشته دیگر در همان مقطع تحصیلی و یا در مقطع تحصیلی پایین‌تر در واحد دانشگاهی دیگر به طور همزمان تحصیل کنند.
- دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه آزاد می‌توانند تنها در یک رشته از رشته‌های مقاطع پایین‌تر به طور همزمان در رشته دوم تحصیل کنند. لازم به ذکر است تحصیل همزمان در دو رشته دکتری به‌صورت همزمان امکان‌پذیر نیست.
- حداکثر مدت تحصیل برای تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه آزاد در رشته دوم، مدت مجاز تحصیل در رشته اول دانشجویان در نظر گرفته می‌شود.
- دانشجویانی که از معافیت تحصیلی نظام‌وظیفه استفاده می‌کنند در صورت اخراج یا انصراف از رشته اول، می‌توانند رشته دوم را تا سقف مجاز مدت‌زمان نظام‌وظیفه در رشته اول ادامه تحصیل دهند.
- شرایط تحصیل همزمان دو رشته برای دانشجویان در حال تحصیل در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی غیر از دانشگاه آزاد اسلامی نیز دارای ضوابط خاصی است. بدین ترتیب دانشجویان در حال تحصیل در یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی می‌توانند در رشته یا مقطع دوم یکی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در شهر دانشگاه رشته اول خود یا واحد الکترونیکی به تحصیل بپردازند.
شرایط مربوط به واحدهای درسی و رشته های متفاوت
اگر واحدهای درسی و رشته ها متفاوت باشند قوانین دانشگاه آزاد به شرح زیر است:
- درصورتی‌که تعدادی از واحدهای درسی به لحاظ عنوان و محتوا بین دو رشته تحصیلی مشترک باشد و محل تحصیل هر دو رشته در یک دانشگاه باشد، دانشجویان می‌توانند تنها یک‌بار این واحدها را بگذرانند.
- درصورتی‌که دو رشته در واحد دانشگاهی متفاوت باشند؛ اما از نظر اداره کل تعالی سازمانی هم‌تراز باشند، گذراندن دروس در هر یک از دو واحد بلامانع است و در کارنامه هر دو رشته ثبت می‌شود. در غیر این صورت، دانشجویان برای تحصیل همزمان دو رشته باید دروس گذرانده شده در واحد دانشگاهی با رتبه بالاتر قابل‌قبول در واحد دانشگاهی دیگر است و بالعکس آن امکان‌پذیر نخواهد بود.
2. تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور یکی از دانشگاه‌های ایران است که امکان تحصیل همزمان دو رشته را برای دانشجویان فراهم کرده است. دانشگاه پیام نور از جمله دانشگاه‌های نیمه‌دولتی و مورد تأیید وزارت علوم ایران است که تحصیل در دو رشته همزمان را برای علاقه‌مندان به وجود آورده است. این دانشگاه به کلیه دانشجویان مقاطع و دانشگاه‌های مختلف این شانس را می‌دهد که در رشته دوم در مقطع کارشناسی به تحصیل بپردازند. شرایط و چگونگی تحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی دانشگاه پیام نور به شرح زیر است:
- دانشجویان متقاضی تحصیل همزمان دو رشته تنها می‌توانند در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته دوم به تحصیل بپردازند.
- پذیرش دانشجو می‌تواند از طریق کنکور یا سوابق تحصیلی در هرکدام از رشته‌های اول و دوم انجام پذیرد.
- دانشجویان آقا که از شرایط معافیت تحصیلی استفاده می‌کنند برای تحصیل در رشته دوم باید بر اساس معافیت تحصیلی صادر شده از رشته یا دانشگاه اول اقدام نمایند.
- دروس گذرانده شده در رشته اول در صورت تطابق برای رشته دوم قابل معادل سازی است.
3. تحصیل در دو رشته همزمان در دانشگاه سراسری
امکان تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه های دولتی تنها در مقطع کارشناسی برای دانشجویان وجود دارد. پذیرش دانشجو در رشته دوم نیازی به شرکت در کنکور سراسری ندارد و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی صورت می‌گیرد. ثبت‌نام تحصیل در دو رشته همزمان در دانشگاه سراسری از طریق سایت سازمان سنجش انجام می‌شود. دانشجویان دانشگاه سراسری تنها در صورتی مجاز به تحصیل همزمان دو رشته خواهند بود که رشته دوم را در دانشگاه‌های پیام نور انتخاب کند.
داوطلبان در صورت قبولی رشته دوم در دانشگاه پیام نور باید شهریه‌ای معادل با میزان شهریه دانشگاه پیام نور پرداخت کنند؛ پس از اتمام فرایند انتخاب رشته دوم، دانشگاه رشته اول باید مدارک برابر اصل شده دانشجو را به‌صورت رسمی برای دانشگاه رشته دوم ارسال نماید. دانشجویان می‌توانند دروس عمومی گذرانده شده در رشته اول را با رشته دوم معادل‌سازی کنند. دانشجویان برای تحصیل در دو رشته همزمان باید انتخاب واحد خود را به‌گونه‌ای انجام دهند که کلاس‌ها و امتحانات آن‌ها تداخل نداشته باشد.
مدارک لازم برای تحصیل دو رشته همزمان
همان‌طور که گفتیم، دانشگاه‌های آزاد، سراسری و پیام نور امکان تحصیل همزمان دو رشته تحصیلی را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند. دانشجویان می‌توانند با بررسی شرایط و آگاهی از چگونگی تحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی، به تحصیل در دو رشته بپردازند. از جمله مدارک لازم برای تحصیل دو رشته همزمان به شرح زیر است:
- ریزنمرات و گواهی دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی
- مدرک نظام‌وظیفه دانشجویان آقا
- کارنامه دروس گذرانده شده در رشته و دانشگاه اول
- مدارک شناسایی
- چند قطعه عکس
- موافقت‌نامه کتبی سازمان یا مؤسسه بورسیه‌کننده یا دستگاه طرف تعهد دانشجو و…
جمع‌بندی
امکان تحصیل همزمان دو رشته در دانشگاه‌های مختلف ایران فراهم شده است و دانشجویان می‌توانند با برخورداری از شرایط لازم برای تحصیل در رشته دوم اقدام نمایند. در حال حاضر دانشگاه‌های آزاد، سراسری و پیام نور امکان تحصیل دانشجویان در دو رشته را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند و هرکدام دارای شرایط و ضوابط خاصی برای انجام این فرایند هستند. تحصیل در دو رشته همزمان طبق مصوبات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تحت شرایط خاصی امکان‌پذیر است. شما می‌توانید در صورت هرگونه سؤال یا ابهام دررابطه‌با چگونگی نحصیل همزمان در دو رشته تحصیلی با ارسال فرم درخواست مشاوره با مشاوران ما در تماس باشید.
